روزنامه جهان صنعت
1396/11/04
آینده‌ای مشترک در جهانی آشفته
اجلاس مجمع جهانی اقتصاد 2018 از دیروز در داووس سوییس آغاز به کار کرد. این مجمع به مدت چهار روز و با موضوع ایجاد آینده‌ای مشترک در جهانی متلاشی برگزار میشود؛ موضوعی که برگزار‌کنندگان امیدوارند بستری برای تجدید تعهدات بین‌المللی فراهم آورده و راهی برای حل چالش‌های جهانی ارائه کند.گسترش همکاری‌های چند‌جانبه برای حل مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بین کشورهای مختلف از دیگر اهداف این اجلاس عنوان شده است که بالغ بر 2500 شرکت‌کننده از بیش از 100 کشور جهان در آن حضور می‌یابند.
علاوه بر همکاری‌های بین‌المللی، غلبه بر اختلافات در داخل کشورها از دیگر اولویت‌های اجلاس امسال خواهد بود؛ اختلافاتی که اغلب ناشی از ناکام ماندن در تعهد به قراردادهای اجتماعی است که خود نیز معلول عدم حفاظت از جوامع در مقابل هیجانات ناشی از جهانی شدن، گسترش رسانه‌های اجتماعی و تولد انقلاب چهارم صنعتی است. به طور خلاصه، این هیجانات باعث از بین رفتن اعتماد به موسسات و آسیب رساندن به رابطه بین کسب و کار و جامعه شده است.
به لطف ظرفیت‌های افزوده شده بر دستور کار چهارده‌گانه این اجلاس، شرکت‌کنندگان قادرند به منظور اعمال تغییرات مثبت جهانی، اهداف گوناگونی را دنبال کنند. مطالعات نشان می‌دهد هر‌ساله شمار شرکت‌کنندگان آمریکایی بیش از دیگر کشورها در این اجلاس است که دلیل آن وضعیت اقتصادی آمریکا، سهم این کشور در اقتصاد دنیا و سهم واحدهای تولیدی آن در عرصه تولید جهانی است.
درسال 2018 میلادی ازمیان حدود 2500شرکت‌کننده در داووس حدود 700نفر ازکشور آمریکا هستند درحالی که شمار شرکت‌کنندگان بریتانیایی برابر با 266 نفر، شرکت‌کنندگان سوییسی 223 نفر و شرکت‌کنندگان هندی 129 نفر است. در این اجلاس 118 نفر از کشور چین، 116 نفر از آلمان و 93 نفر از کشور فرانسه حضور دارند.
گفتنی است در سال‌جاری 65 نفر از امارات در این اجلاس شرکت می‌کنند که برای کشوری به وسعت امارات و با این جمعیت اندک، سهم و موفقیت بزرگی محسوب میشود.
به گزارش رویترز، در گزارش ریسک جهانی که ازسوی مجمع جهانی اقتصاد منتشرشده، وضعیت بد آب وهوایی، نابرابری اقتصادی وحملات سایبری از جمله خطرات سال 2018 برشمرده شده‌اند، اما مهم‌ترین دغدغه جهان در سال‌جاری، خطر نزدیک شدن به جنگ هسته‌ای بین کره شمالی و آمریکا پس از یک سال درگیری لفظی رهبران دو کشور عنوان شده است.
در این رویداد، روسای جمهور و نخست‌وزیران کشورهای گروه هفت و گروه 20 حضور خواهند داشت. همچنین 340 نفر از مقامات برجسته سیاسی کشورهای جهان در مجمع جهانی اقتصاد حضور خواهند داشت که 10 نفر از قاره آفریقا، 9 نفر از خاورمیانه و آفریقای شمالی و 6 نفر از آمریکای لاتین خواهند بود. بیش از 21درصد از شرکت‌کنندگان در اجلاس امسال را زنان تشکیل می‌دهند؛ آماری که نشست سال 2018 این مجمع را از این بابت منحصر به فرد خواهد کرد.
از طرفی با مطرح شدن بحث آزارهای جنسی در آمریکا و اروپا در ماه‌های گذشته، در اجلاس امسال مجمع جهانی اقتصاد موضوعات مرتبط با نابرابری و شکاف جنسیتی نیز در پنل‌ها و میزگردهای مختلفی مورد بحث قرار می‌گیرد. به این سبب امسال برای اولین بار تمام افرادی که ریاست مشترک اجلاس را بر عهده دارند، زن هستند و اجلاسی با ریاست تمام‌زنانه برگزار میشود.
اجلاس داووس و جهان از هم گسیخته
چهل و هشتمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوییس با مباحث و سوال‌هایی روبه‌رو است که در اقتصاد جهان کمتر سابقه داشته‌اند. حضور دونالد ترامپ هم توجه به این اجلاس را دو چندان کرده است.
سیاستمداران ارشد و مدیران شرکت‌های بزرگ و موسسات مالی جهان بار دیگر در داووس سوییس گرد هم آمدند تا در اجلاس مجمع جهانی اقتصاد به بحث و تبادل نظر درباره روندها و چشم‌اندازهای اقتصاد جهان بپردازند. ترامپ هم امسال در میان مهمانان است. درباره موفقیت این اجلاس نظرهای متفاوتی وجود دارد.
سال پیش اجلاس سالانه مجمع اقتصاد جهان در داووس تحت‌الشعاع حضور رییس‌جمهور چین بود. او آمده بود در پیامی تلویحی به واشنگتن از اقتصاد آزاد و جهانی‌شدن آن دفاع کند و این در روزهایی بود که دونالد ترامپ تازه پا به کاخ سفید گذاشته بود. موفقیت او در کسب کلید کاخ سفید از جمله مدیون شعارهایی بود که در نقد جهانی‌شدن اقتصاد و تجارت آزاد و در دفاع از سیاست‌های حمایتی از اقتصاد بومی بر زبان آورد و در شعارهایی مانند احیای عظمت آمریکا یا آمریکا قبل از هر چیز تجلی یافت.
امسال ماجرا برعکس شده است. دونالد ترامپ به احتمال زیاد مهمان اصلی اجلاس است و در عوض از شی جین پینگ خبری نیست. با توجه به مواضع ترامپ درباره اقتصاد جهان و اولویتی که برای اقتصاد آمریکا قائل است معلوم نیست سخنرانی او روز جمعه (۲۶ ژانویه/ ۶ بهمن) در داووس با روح و سابقه این اجلاس که در حمایت از جهانی‌شدن اقتصاد است سازگاری داشته باشد.
ترامپ به تازگی چین را به دلیل دزدی مالکیت معنوی و غیرملموس دستاوردهای علمی و فنی آمریکا به تحمیل جریمه‌هایی سنگین تهدید کرده که ابعاد آنها حتی در مخیله رهبران چین هم نمی‌گنجد. سخنرانی او در داووس از این جهت نیز واجد توجه بیشتری شده است.
چالش‌های بی‌سابقه در برابر اقتصاد جهان
حاکم‌شدن سیاست‌های درونگرا و حمایتی و مخالفت با تجارت آزاد در دوران ترامپ و نفوذ این ایده زاویه‌دار با روندهای جهانی‌شدن به سایر کشورها اجلاس داووس را بیش از پیش با سوال‌هایی اساسی روبه‌رو کرده است. این سوال‌ها به شکاف‌ها و چالش‌های اقتصاد کنونی جهان برمی‌گردند؛ چگونه می‌توان جهانی‌شدن را به گونه‌ای سمت و سو داد که شمار بیشتری از مردم جهان از مزایای آن بهره‌مند شوند؟ با بازندگان این روند که حالا در گرایش به انزواگرایی و مقابله با روندهای جهانی‌شدن خود را نشان می‌دهد چه باید کرد؟ چگونه می‌توان دیجیتالیزه و اتوماییزه‌شدن اقتصاد را به مسیری هدایت کرد که امنیت شغلی و معیشتی شاغلان و مزدبگیران را تهدید نکند و صرفا به سودبری عده‌ای معدود نینجامد؟ روندهای منفی جمعیتی در کشورهای غربی چه نقشی در چشم‌اندازهای اقتصادی این کشورها خواهد داشت؟ جا به جایی قدرت اقتصادی دنیا و برآمد قدرت‌هایی مانند چین چه تاثیری بر ساختار کنونی اقتصاد جهان دارد؟... شاید همین سوال‌هاست که عنوان امسال اجلاس آینده مشترک در جهان از هم گسیخته را بامسما می‌کند.
در همین چارچوب خود مجمع جهانی اقتصاد در تحلیلی که به تازگی منتشر کرده نگران آن است که رونق کنونی اقتصاد جهان دوباره نگاه‌ها و ذهن‌ها را از ریشه‌ها و ابعاد بحران‌های غیرمتعارفی که در کمین این اقتصاد نشسته و با سوال‌های یادشده مرتبطند، غافل کند. این تحلیل می‌گوید بحران‌های یادشده می‌توانند کل آینده بشریت را در معرض خطر قرار دهند. عدم موفقیت اجلاس‌هایی مانند داووس در نزدیک‌شدن به پاسخی برای این سوال‌ها هم شاید روند انزواگرایی و مخالفت با جهانی‌شدن اقتصاد را تشدید کند و هم خود این اجلاس‌ها را از اعتبار و اهمیت بیندازد.
چنین سرنوشتی هنوز برای داووس مقدر نیست. حضور و سخنرانی رهبران آلمان، ایتالیا، فرانسه، بریتانیا یا روسای شرکت‌های معظم جهان مانند اریک اشمیت (گوگل) یا دانیل ژانگ (کنسرن بزرگ اینترنتی چینی علی بابا) در اجلاس امسال یا اقدام فیس‌بوک در ساخت یک قصر چوبی سه طبقه‌ای در داووس برای عرضه دستاوردهای خود شاید نشانه‌ای از این امر باشد. با سخنرانی ترامپ در روز آخر اجلاس این قصر هم برچیده میشود.
لغو حضور ظریف
اجلاس امسال چهل و هشتمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد است؛ همایشی که از سال ۱۹۷۱ برگزار میشود و محل بحث درباره عمده‌ترین گرایش‌ها و روندهای اقتصاد جهان است. بین ۲۵۰۰ تا سه هزار مهمان در این اجلاس شرکت دارند و داووس به لحاظ امنیتی به یک دژ نفوذناپذیر بدل میشود. به خصوص حضور ترامپ بیش از پیش مساله امنیت اجلاس را حساس کرده است. بارش و نشست کم‌سابقه برف در اطراف داووس نیز مزید بر علت شده است.
قرار بود از ایران محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در اجلاس داووس شرکت کند. اما دوشنبه گذشته اعلام شد این سفر لغو شده است. سال ۲۰۱۴ حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران شخصا در اجلاس مجمع جهانی شرکت کرده بود. در کنار سیاستمداران و مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ جهان، گروه‌ها و سازمان‌های غیردولتی مختلفی از منتقدان روندهای منفی جهانی‌شدن نیز برای تظاهرات و اکسیون‌های اعتراضی متعدد وارد سوییس شده‌اند. آمدن دونالد ترامپ و مخالفت با سیاست‌های زیست‌محیطی او یا نوع نگاهی که به زنان دارد نیز بر انگیزه این معترضان افزوده است.
نتیجه‌ای به دست خواهد آمد؟
سازمان خیریه آکسفام تشدید بی‌عدالتی در جهان را در آستانه اجلاس داووس در گزارش سالیانه خود منتشر کرده است. در این گزارش از جمله گفته میشود که سال ۲۰۱۷ افزایش شمار میلیاردرها در جهان شتابی بی‌سابقه گرفته و هر دو روز یک بار یک میلیارد به شمار میلیاردهای جهان افزوده شده است. در این گزارش همچنین گفته میشود که ۸۲ درصد ثروت جهان در دست یک درصد جمعیت دنیا متمرکز شده.
اتحادیه سندیکاهای کارگری اروپا نیز در تحقیق مشترک با خود مجمع جهانی اقتصاد به این نتیجه رسیده که درآمد مدیرانی که در داووس گرد هم می‌آیند در همان چهار روز اقامت در این شهر به اندازه حقوق ۱۸ ماه یک فرد شاغل آلمانی با حقوقی متوسط است.
اجلاس‌های قبلی داووس نتوانسته در این روندهای منتهی به بی‌عدالتی بیشتر در جهان تغییری ایجاد کند. آیا زنگ خطری که اینک در گزارش‌های همین مجمع هم بازتاب پیدا کرده این روند را برعکس خواهد کرد؟ منتقدان امید چندانی ندارند، ولی همین که مجمع محلی برای گفتوگو درباره این مسایل و گردآمدن منتقدان برای اعتراض به روندهای اقتصادی جهان است نیز حداقل فایده اجلاس تلقی میشود.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر بهداشت در جمع اعضای اتاق بازرگانی ایران:
واگذاری سود سهام عدالت عاقلانه نیست
بودجه انتخابات،مطالبات معوق شورای نگهبان است
آینده‌ای مشترک در جهانی آشفته
قیمت نفت مهارشدنی نیست؛
تسویه با سپرده‌گذاران غیرمجازها تا پایان بهمن
اذعان مونسان به ضعف در بازاریابی گردشگری؛
حرف‌های تکان‌دهنده طارمی در برنامه نود؛
درخواست تحریم سانتافه!
فرست‌کلاس برای اختلاسگران!
نوسان یا سونامی در بازار ارز
شاخص‌سازی تاریخی
47 هزار میلیارد تومان کسری
اصرار بانک مرکزی،انکار دلار
معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در گفتوگو با «جهان صنعت»؛
نفس خوزستان همچنان خاک‌آلود؛
فرصت‌سوزی رشیدپور با روحانی خنثی
